Kort samengevat komt onze kritiek hierop neer
1) Het Vlaams Belang gaat niet akkoord met de buitensporige uitgaven voor een “klimaatneutraal” Vlaams-Brabant Het is een peperdure utopie om als provincie het klimaat te willen veranderen. We gaan natuurlijk wel akkoord met inspanningen om ons energieverbruik te reduceren, maar niet met enorm hoge subsidies voor politieke vriendjes. Zo krijgt de Bond Beter Leefmilieu meteen 50000 euro en is er 43000 euro voorzien voor de hobby van enkele buurtbewoners om samen met een landbouwer mee te kunnen oogsten. Anderzijds wordt de steun aan onze dierenasielen (80000 euro) gewoon afgeschaft.
2) De Beleids- en BeheersCyclus, een dure naam voor het budget, is voor de oppositie een totaal ondoorzichtig werkstuk, waar wij nog amper cijfers krijgen voorgeschoteld. Voor ons dus een “Bijna Blanco Cheque” , die wij absoluut niet kunnen goedkeuren. Dat is helaas niet enkel voor de provincies het geval. In een gemeente als Grimbergen krijgt de oppositie inzage in minder dan 20 % van de cijfers. Hoog tijd dat de Vlaamse regering dit systeem gaat bijsturen!
Tussenkomst Budget 2015
Mevrouw de voorzitter, geachte collega’s
Vorig weekend heb ik met enkele goede vrienden een bezoek gebracht aan “Putteke winter” in het domein De halve maan van Diest.
Een best geslaagd evenement, bij uitstek geschikt om te wennen aan de koude en de duisternis die ons de komende winter te wachten staan. Het afschakelplan staat immers voor de deur, waarbij kleinere of misschien zelfs grotere delen van Vlaams-Brabant zonder stroom zullen komen te vallen. Dat is het gevolg van een ellendige energiepolitiek van de afgelopen decennia, waar men al dertig jaar nagelaten heeft om onze kerncentrales te vervangen door nieuwe en duurzamere reactoren, en waar men anderzijds sinds een jaar of 6 jaar het geld door deuren en vensters gooit aan ondoordachte en soms buitensporige groenestroomcertificaten. Ik viseer daarmee niet de gewone burger of een gemeentelijke sporthal met een kleine pv-installatie, maar eerder de industriële exploitatie, zoals de zonnepanelenparken van de Antwerpse Katoennatie, die aan Fernand Huts jaar na jaar 13,4 miljoen subsidies opleveren. (de berekening komt niet van ons, maar van Tom de Meester, klimaatspecialist bij de PVDA) Al die parken samen kosten ons de komende twintig jaar 230 miljoen euro per jaar, en dat is nog een heel pak minder dan wat de grote windboeren gaan oogsten op de Noordzee. Jean-Marie Dedecker voorspelt hier een rekening van 700 miljoen euro per jaar voor de belastingbetaler.
Kortom, met dat miljard euro per jaar konden we met gemak investeren in een nieuwe kerncentrale. Ik citeer even uit een interview met de grote baas van de Sarens group uit Wolvertem: Duitsland heeft zijn kerncentrales gesloten, maar enkele steenkoolcentrales bijgebouwd om de overgang mogelijk te maken. Dat de CO2-uitstoot er intussen weer omhoog gaat, is onvermijdelijk. “Intussen bouwen Engeland, Frankrijk, Finland nieuwe kerncentrales. Waarom zouden wij zo’n project niet kunnen financieren? Zij doen het toch ook. Als het van mij afhangt mogen ze hier in België meteen beginnen bouwen.”
Ik vind dat de logica zelf, collega’s, want je blijft toch ook niet rondrijden met een auto van 30 of 40 jaar oud?
Begrijp me niet verkeerd, ik ben voorstander van een gezonde energiemix en daar hoort groene energie zeker bij. Maar de eenzijdige focus op hernieuwbare energie tegen om het even welke prijs en anderzijds de irrationele afkeer van de kernenergie – die nochtans geen enkele gram CO2 uitstoot – jaagt onze stroomrekening buiten proportie de hoogte in, maakt ons land veel sterker afhankelijk van het buitenland en zal zeker niet bijdragen tot meer economische welvaart. Hoeveel buitenlandse bedrijven zullen bovenop de stakingen nog eens stroompannes willen verdragen?
En dan is het nog maar te hopen dat Oost-Europese of Brusselse inbrekersbendes geen inschakelplan hebben klaarliggen wanneer bij ons het licht uitgaat…
Collega’s, ik weet het, dat is materie voor een politiek orgaan dat boven ons staat, maar aangezien onze deputatie – vooral onder druk van Groen – voor een stuk dezelfde weg opgaat, wil ik daar toch mijn bezorgdheid over uitspreken.
De klimaathype woedt nu al vele jaren, waarbij het ene doemscenario na het andere wordt gelanceerd. Zo voorspelde Al Gore in 2007 – zijn film werd in dit huis natuurlijk vol enthousiasme getoond – dat de ijskappen eind 2014 zouden gesmolten zijn. De man heeft er goed aan verdiend, maar de realiteit valt anders uit. De ijskap smelt in Groenland, neemt toe in Oost-Siberië, wat in totaal een afname zou zijn, maar aan de Zuidpool is er dan weer een flinke aangroei. Door het feit dat de zo gevreesde “opwarming” veel minder snel gaat dan verwacht, spreekt men nu eerder van “klimaatverandering”, maar dat is een containerbegrip waar men alle kanten mee uit kan, ook als er zich plots weer een afkoeling zou voordoen. De astrofysicus Gerard Bodifee verwoordde het onlangs in een scherp interview: “het klimaat op aarde is een hypercomplex systeem…waarbij je onmogelijk kunt voorspellen wat eruit gaat voortkomen.” Hij vindt ons klimaatbeleid een fictie en denkt dat we veel beter een energiebeleid zouden voeren.
Kortom, doen alsof wij hier het klimaat gaan “redden” door er een gigantisch pak subsidies tegenaan te gooien is volgens ons eerder een kwestie van hybris, van zelfoverschatting dan van doeltreffend beleid.
Ik lees in de toelichting van de deputatie:
“Vlaams-Brabant wordt klimaatneutraal, daar twijfelt niemand meer aan”. Tja, wij dan maar…
Wanneer gedeputeerde Roefs zelf zegt dat er wel voor 2,5 miljoen euro subsidie-aanvragen waren, waarvan zij er dan 20 % mag honoreren, is het gevaar voor vriendjespolitiek toch niet denkbeeldig. 50.000 euro gaat al meteen naar de Bond Beter Leefmilieu, maar dat zal wel puur toeval zijn zeker…
Een tweede voorbeeld is het Riso-project van “gemeenschapslandbouw en solidariteit”, goed voor 43000 euro. Hier geven buurtbewoners aan een landbouwer een vast bedrag om een veld biologisch te bewerken, waarop zij dan zelf ook mee kunnen gaan oogsten. Op zich een gewaardeerde bezigheid, maar moeten wij nu echt de korteketenhobby van enkele rapenrooiers of pastinaakproevers mee gaan subsidiëren? Dat gaat het klimaat nu echt wel vooruithelpen, zie!
De dierenasielen daarentegen worden niet meer gefinancierd, die verliezen in 1 klap 80.000 euro, wellicht omdat ze niet genoeg klimaatneutraal zijn. Pech voor onze honden en katten dus.
Wat de opmaak van dit budget betreft blijven we zoals vorig jaar in het duister tasten.
Eén lichtpuntje: de raad kreeg gisteren voorrang op de pers, en daar wil ik de deputatie ook voor bedanken. Zo hoort het en in feite is het een kleine moeite om de volgorde om te draaien. Het kost ook geen extra raadszitting zoals vorig jaar.
Maar ik betreur ten zeerste dat er geen verdere aanpassingen zijn gebeurd aan het totaal ondoorzichtig systeem waarbij jullie enkel de cijfers van de actieplannen meedelen en dat niet doortrekken tot op actieniveau, hoewel heel wat acties enkele miljoenen euro’s groot zijn.
Dat betekent voor de oppositie – die toch de controle op het beleid en de uitgaven moet kunnen doen – een onbegonnen werk.
De beloofde lijst met besparingen heb ik gisterenavond wel teruggevonden bij het verslag van de raadscommissie financiën, maar ook hier moeten we het zonder cijfers doen. De bibliotheekwerking wordt bv. doodleuk geschrapt, maar we kunnen helemaal niet inschatten welke impact dat heeft. Besparing op onderhoudskosten aan het provinciegebouw. Besparing op de drugspreventie. Ok, maar hoeveel?
In de B nul staan ook geen cijfers van 2014, zodanig dat je er iedere keer het boek van vorig jaar moet bijhalen om te kunnen vergelijken. Er is nochtans plaats genoeg om er een cijfertje bij te plakken. Maar dat mag misschien niet van de minister?
Ik herhaal dus onze kritiek van vorig jaar dat dit leidt tot een totaal gebrek aan transparantie en ik blijf bijgevolg spreken van de BBC als een Bijna Blanco Cheque.
Misschien mogen we een kleine hoop koesteren bij de bespreking volgend voorjaar in de raadscommissies, waar we dan ook de beleidsindicatoren zullen kunnen aftoetsen. Maar dan zullen die toch wel wat mogen worden bijgestuurd – het Rekenhof geeft dat trouwens ook aan – als je ziet dat het er voor onze recreatiedomeinen enkel op aankomt om evenveel of meer bezoekers te krijgen dan vorig jaar. Als de zomerzon genoeg schijnt hebben we meer bezoekers en dus zijn we geslaagd, en anders zijn we mislukt maar kunnen we er niet aan doen. Controleren of ons belastinggeld geld hier of daar slecht is besteed is blijkbaar niet de bedoeling.
Zoals ik in de raadscommissie ook al aangaf, vind ik dat je er ook moet voor zorgen dat je voor alle actieplannen een indicator opgeeft, dus ook voor de mobiele ploegen bijvoorbeeld.
Wat de meerjarenplanning betreft, vernemen we dat vooral de socialisten erin geslaagd zijn om kredieten naar voor te schuiven die pas voor later voorzien waren, om ze toch nog maar snel te kunnen uitgeven voor de bevoegdheidsovergang naar Vlaanderen. Welke dat zijn kunnen we natuurlijk niet achterhalen, dat mag alleen de meerderheid weten.
Dan wil ik nog wat verder in de toekomst kijken. Niet over de cijfertjes van 2019 zoals collega Dunon dat deed in de commissie, want ik vrees dat zo’n oefening in de huidige omstandigheden helemaal hopeloos is, maar wel over de toekomst van de provincies op zich.
Ondanks de afspraken die men nog maar een jaar geleden had gemaakt over wat de provincies nog zelf mochten doen, heeft de nieuwe Vlaamse regering de provincies meteen verder afgeslankt. Een salamitactiek met wel erg dikke schijven me dunkt, die ook niet altijd even logisch afgesneden zijn, want waarom laat men in hemelsnaam ontwikkelingssamenwerking bij de provincie? Waarom moeten wij moskeeën en instellingen voor morele dienstverlening blijven subsidiëren?
Ik begrijp dat die gedwongen sanering bijzonder hard aankomt – ik zou zoiets als minister een paar jaar hebben laten rusten om de nieuwe of beperktere bevoegdheden uit te proberen, en dan eventueel bij te sturen tegen 2017.
Nu heb ik wel de indruk dat de deputatie daardoor toch nogal van haar stuk is gebracht en vrij passief zit af te wachten wat er haar nog allemaal boven het hoofd hangt. Ze is intussen nog bezig om de scherven bijeen te rapen, heb ik begrepen.
In de raad en de commissies is dat duidelijk te merken: de raadszittingen zijn nauwelijks gevuld, raadscommissies worden afgelast bij gebrek aan agendapunten, de laatste twee bureauvergaderingen duurden samen 75 minuten,…
Wij hebben ons energieverbruik als raadsleden dus al drastisch verminderd, dat is waarschijnlijk om de lichtintensiteit van de nieuwe beamer te compenseren.
Collega’s, misschien is het moment gekomen om in alle ernst eens na te denken over hoe wij de toekomst van het streekniveau zelf zien, want daarboven weten ze het ook vaak niet. Hoe gaan zij bijvoorbeeld kunnen waarmaken dat de provincies uit de intercommunales worden uitgekocht, waar de gemeenten helemaal geen centen voor hebben?
Misschien kan men eens overwegen om alle streekgebonden en grondgebonden taken op termijn samen te brengen onder één hand, zodat niet alleen de recreatiedomeinen, maar ook alle overheidsparken en plantentuinen (bv Kasteel van Gaasbeek, plantentuin van Meise, domein van Hofstade) coherent beheerd worden. Ook de streekintercommunales zoals Haviland, Interleuven, Havicrem, Hofheide zouden in dat plaatje passen. Nu worden die bestuurd via getrapte verkiezingen, dan zouden die in een democratisch gekozen streekraad passen. Is dat geen zinvolle denkpiste? Je kunt dan nog discussiëren over de beste schaal hiervoor: provinciaal of regionaal.
Maar als je het niet probeert aan te kaarten zal er natuurlijk nooit iets van komen.
Collega’s, ik stel tot besluit vast dat het in tijden van zware besparingen blijkbaar niet de bedoeling is dat wij in detail zouden nagaan waar onze centen aan besteed worden. En inhoudelijk zien we dat de meerderheid zich enerzijds een mateloze ambitie aanmeet om het klimaat te gaan veranderen, zich anderzijds ook tevreden stelt met een simpel sterretje * als nieuw logo en voor allebei graag een hoge prijs wil betalen.
In mijn auto staat dat sterretje symbool voor vrieskou, slipgevaar en risico op blikschade. Wij zijn er dus niet zo gerust op!
Jan Laeremans
Vlaams Belang