De abdij van Averbode vormt sinds haar oprichting in 1134 -met uitzondering van periodes van uitdrijving of godsdienstoorlogen- een centrum van geestelijk en cultureel (be)leven in Brabant en daarbuiten. Een van de activiteiten was de uitbating van de bekende dukkerij-uitgeverij De Goede Pers van Nonkel Fons die o.a. Zonneland, Zonnekind, Vlaamse filmpjes e.a. uitgaf. Educatieve tijdschriftjes waarmee de meeste senioren in hun jonge jaren geconfronteerd werden. De abdij speelde ook een rol in de werken -o.a. De Witte- van Ernest Claes en ze vormde het voorwerp van familie- en schoolreizen en bedevaarten. Reden om eens na te gaan wat er van ons “geromantiseerd” beeld van Averbode overbleef.
Fysieke aan geestelijke inspanning paren is ons devies. Daarom startten we met een fikse wandeling die wat langer uitviel dan voorzien, “op en rond de Weefberg”, een beboste heuvel van ijzerzandsteen met zicht op de heuvels van het Hageland. Onderweg konden we allerlei paddenstoelsoorten bewonderen.
Enige verfrissing en verkwikking was na de wandeling welkom en dat bracht ons -in hemdsmouwen- op het terras van “het Moment”, het abdijcafé van de abdij, waar we lunchten. Nadien werd de abdijwinkel bezocht met de typische abdijproducten: brood, kaas, bier, speculaas, peperkoek. Maar ook literatuur, likeuren, enz.
Een bekwame gids loodste ons door een deel van de abdij en instrueerde ons over de bewogen geschiedenis ervan. Uitleg ook over de norbertijnerorde en het gestructureerde leven dat de paters in de abdij leiden. De spiegelvijver “agora reflexis” die een tiental jaren geleden op het binnenplein werd aangelegd vormt een architectonische meerwaarde. Hij symboliseert het verband met nadenken, maar ook met weerspiegeling. De prachtig gerestaureerde abdijkerk -een synthese van barok en gotiek- is een parel en het bezoeken waard. Ons bezoek werd afgesloten met een informatieve film waarin het dagelijks leven in de abdij belicht werd alsook de motivering van de paters om toe te treden tot de orde. De abdij beschikt over een gastenkwartier en een bezinningscentrum.
Het was een leerrijk weerzien met Averbode. Maar we kunnen de minder “romantische” kant en toestand niet negeren. De abdijgemeenschap is teruggevallen op ¼ van haar bestand in de jaren ’50-60 en er zijn geen “blijvende” intredingen. Het veeteeltbedrijf dat in en voor de abdij werkzaam is, kampt met de problemen van het stikstofakkoord. De geestelijke motivering van de bezoekers wordt meer en meer verdrongen door een ‘Plopsaland” gedrag en motivering….
